Léigh ar mo T-léine é!

Is cuimhin liom an chéad uair gur chuir mé spéis sa Bhrasaíl. Ag Fleádh Scannán na Gaillimhe, roinnt mhaith blianta ó shin anois, bhí an stiúrthóir scannán Brasaíleach Walter Salles (Central Station, The Motorcycle Diaries) ag tabhairt masterclass. Mac léinn cumarsáide gan phingin rua a bhí ionamsa ag an am. Níor fhreastail mé ar an masterclass agus bhí Central Station (Central do Brasil) díolta amach. Ach chonaic mé Terra Estrangeira, ceann de na chéad scannáin a rinne Salles. Faoin am ar tháinig na focail O Fim (An Deireadh) ar an scáileán bhí mé meallta.

Tar éis dhá mhí go leith agus os cionn 7,200 ciliméadar tá deireadh tagtha le m'aistear, agus tá sé in am agam féin 'O Fim' a chur ag deireadh an bhlog seo.
Bhí an t-aistear a chur mé díom ar nós scannáin, agus go minic mhothaigh mé nach mise a bhí ag scríobh na scripte. Thug gaoith an tsaoil ar ais go Salvador mé ag deireadh an turais, áit a bhain mé amach díreach in am don fhéile reiligiúnda is mó i ndialann chraiceáilte na bhféiltí reiligiúnda i Salvador.

Mná ar a mbealach chun staighrí eaglais Bonfim a ní.

Chuile bhliain ar an dara Déardaoin i Mí Eanáir níonn mná Bahia staighrí eaglais Bonfim i Salvador. Traidisiún é an Lavagem do Bonfim a thosaigh i 1754 nuair a d'ordaigh muintir geal Salvador dá sclábhaithe gorma a gcuid séipéal a ní. Ceart go leor, a dúirt na sclábhaithe, déanfaidh muid ár dtraidisiún reiligiúnda féin de. Ag an am, bhí Candomblé, meascán mearaí de chreidimh na dtreabhanna éagsúla Afraiceacha agus rúinne beag Caitliceachais, ag forbairt mar chreideamh mhuintir ghoirm na cathrach. Sa lá atá inniu ann, is í an creideamh is forleithne i Salvador, an chathair is goirme i Meiriceá Theas.

An sean is an nua

I gCandomblé, is ionann O Senhor do Bonfim ('Tiarna an Deiridh Mhaith'), nó Íosa, agus an orixá (dia) Oxalá, ceann de na déithe is tábhachtaí sa chreideamh.
Ag an Lavagem, Déardaoin seo caite, bhí sráideanna na cathrach ar fad líonta le daoine gléasta i mbán agus gorm agus díoltóirí sráide ag díol bráisléidí, slabhraí, bia, agus fitas i chuile dhath - bráisléidí speisialta a thugann ádh duit agus a ligeann duit trí cheist a iarraidh ar na déithe a fhíorófar. Níor chuir mé féin ceann ar bith orm i mbliana, ach tá mé ag tabhairt slam acu ar ais go hÉirinn...

Fita uait? Tá níos mó fitas le feiceáil ar shráideanna Salvador ná mar atá seamróga ar shráideanna na Gaillimhe sa séasúr turasóireachta.

Tá sé in am deireadh a chur leis an mblog seo. Ba mhaith liom go raibh maith agat a rá ó chroí le chuile dhuine a bhí á léamh go rialta (tá os cionn 200 agaibh ann) agus ach go háirithe leis na daoine a d'fhag teachtaireachtaí dom, rud a thug ardú meanman dom go minic agus mé ag seiceáil ríomhphoist in áiteanna iargúlta ag deireadh an domhain! Tá mé ag eitilt ar ais go hÉirinn amárach (Déardaoin 18 Eanáir), ag fágáil Salvador go luath ar maidin agus ag eitilt go São Paulo, uaidh sin go Páras, uaidh sin go BÁC, agus ansin ag tógáil an traein go Gaillimh... Turas ifreannda ach is fiú é. Agus tá súil agam go mbeidh sé ina dhíle báistí nuair a bhainfidh mé an Fhaiche Mhór amach - níor mhothaigh mé deoir fearthainne ar m'aghaidh le hos cionn míosa go leith anuas. Níl mé ag magadh.

Sin É
O FIM

Mar atá tú in ann a fheiceáil ar an léarscáil thíos tá mé i ndiaidh filleadh ar Salvador. Dá leanfainn orm siar as Icaraí (féach an píosa Icaraí) bheinn báite i séasúr na báistí agam faoin am seo. Chomh maith leis sin, tar éis níos mó ná dhá mhí ar an mbóthar, tá mé éirithe leisciúil. Tá aithne agam ar dhaoine anseo i Salvador, agus tá mé ag fanacht anseo go deireadh an aistir.

Ag breathnú ar na figiúirí a thugann Travellerspoint dom, tá isteach is amach le 200 duine ag breathnú ar an mblog seo chuile sheachtain. Tá os cionn 2,700 cuairteoirí tar éis cliceáil ar an suíomh ó thosaigh mé ar m'aistear thiar i Mí na Samhna. Tá súil agam gur chuir mé fonn ar ar a laghad cuid de na léitheoirí seo aghaidh a thabhairt ar an mBrasaíl iad féin! Má chuir, seo hiad mo chuid moltaí.

Réamhphleanáil

Chuaigh mise go dtí an Bhrasaíl gan treoirleabhar (féach an t-alt Níl An Plainéad Seo Uaigneach, ach le roinnt mhaith Phortaingéilise i mo phluic. Má tá tú ag dul go dtí an Bhrasaíl, bheadh sé chomh maith agat rud beag Portaingéilise a fhoghlaim, toisc nach labhraíonn mórán daoine Béarla anseo. (Agus má thagann tú trasna ar dhuine le Béarla, beidh ort canúint Mheiriceá a chur ort féin sula dtuigfear thú.) Má labhraíonn tú Spáinnis, tá leat freisin. Beidh tú in ann na comharthaí ar fad a thuiscint agus tuigfidh na Brasaíligh tusa. Ní thuigfidh tú iad, áfach.

Chaith mise dhá mhí go leith ag taisteal sa Bhrasaíl, agus rinne mé an taisteal ar fad le busanna (agus traein amháin) toisc go raibh mé ag iarraidh an tírdhreach a fheiceáil agus an t-achar a bhí mé ag cur díom a mhothú i mo chnámha (agus mhothaigh.) Tá gréasán agus caighdeán na mbusanna go hiontach (i bhfad, i bhfad níos fearr na Bus Éireann. Tugann cuid acu bia duit!)
Má tá níos lú ama agat, tá neart eitiltí inmheánacha ann chomh maith. Is féidir leat airpass a cheannacht roimh ré (daor) nó is féidir leat eitiltí a chur in áirithe ag oifig thaistil ar bith sa Bhrasaíl nuair atá tú ann (níos saoire, toisc go mbeidh tú in ann eitiltí de chuid Gol agus Ocean Air a fháil. Ní ghlacann na haerlínte buiséad seo le cártaí creidmheasa ó lasmuigh den Bhrasaíl.)

Tá an chuid is mó de na busanna i bhfad níos fearr! Seo bus (fíor)áitiúil.

Cá háit agus cén uair?

Muna bhfuil ach beagáinín ama agat is fiú roinnt réamhphleanáil a dhéanamh, ach má tá flúirse ama agat mar a bhí agamsa, lig do do shrón tú a threorú! Ceann de na maidineacha is fearr a bhí agam ná nuair a phleanáil an cailín i stáisiún bus Conceição da Barra agus mé féin an chéad chúpla lá eile de mo thuras le chéile. Bhí sé a seacht a' chlog ar maidin agus ní raibh rud ar bith níos fearr le déanamh ag ceachtar againn!
Ach, mar a fuair mé amach, is féidir le réamhphleanáil a bheith úsáideach. Bhí mé ag iarraidh an chathair São Luis agus an stát timpeall air, Maranhão, a fheiceáil go mór. I ndáiríre bhí an ceantar seo ar bharr mo liosta don turas ar fad, agus sin an fáth gur fhág mé go dtí an deireadh é. Ach nuair a tháinig mé gar do São Luis, fuair mé amach go raibh séasúr na báistí díreach tosaithe ann agus go leanfadh an fhearthainn ar aghaidh go dtí Mí an Mheithimh. Chaith sé sin uisce ar mo chuid pleananna!

Na scamaill bháistí a sheachain mé.

Ar ndóigh is í Rio de Janeiro an chathair is mó cáil sa tír ar fad, agus má tá tú ag dul go dtí an Bhrasaíl don chéad uair, caithfidh tú dul ann (bheadh sé ar nós cuairt a thabhairt ar Éirinn agus gan Guinness a ól muna rachfá go Rio de Janeiro ar a laghad uair amháin.) Ach caithfidh mé a rá nár bhain mé sult ar bith as Rio an iarraidh seo (an ceathrú uair go raibh mé sa chathair sin.) Bhí fiú trí lá ró-fhada!
Tá an Bhrasaíl chomh mór agus tá an oiread sin réigiúin difriúla ann go bhfuil sé dodhéanta chuile shórt a fheiceáil in aon turas amháin. Seo an ceathrú uair domsa sa Bhrasaíl agus níor bhain mé Amazonas amach go fóill! Ach sa chaoi chéanna agus a chuirtear Iarthar na hÉireann chun cinn mar chroí cultúrtha na hÉireann, is é Oirthuaisceart na Brasaíle, O Nordeste, croí agus anam na Brasaíle.

Costas

Bhí buiséad leagtha amach agam dom féin de 40 euro in aghaidh an lae (rud a oibríonn amach, faoi láthair, ag thart ar 125 reais.) D'éirigh liom fanacht laistigh den bhuiséad seo an chuid is mó den am. Bhí laethanta ann (in Icaraí mar shampla) nár chaith mé ach 40 reais (thart ar 12 euro) in aghaidh an lae, lóistín san áireamh. Ach laethanta eile, má bhíonn ort bus fada a thógáil, nó má tá éadaí nua de dhíth ort, caitheann tú níos mó airgid. Go ginearálta, tá an réigiún timpeall ar São Paulo agus Rio de Janeiro i bhfad, i bhfad níos daoire ná an chuid eile den tír, agus sin fáth eile chun é a sheachaint.
Rud atá deacair, mar má theastaíonn eitilt go dtí an Bhrasaíl uait nach gcosnóidh an t-uafás airgid ort, beidh tú ag eitilt isteach go São Paulo nó Rio. Faoi láthair, is ag Air France atá na heitiltí is saoire, agus tá an caighdeán go maith. Fágann tú BÁC, ceanglaíonn tú ag Charles de Gaulle i bPáras, agus eitlíonn tú go São Paulo (thart ar 14 uaire an chloig san iomlán.) Is fiú breathnú ar shuíomhanna KLM, Lufthansa agus Iberia chomh maith. An t-aon dream a eitlíonn caol díreach chuig Oirthuaisceart na Brasaíle (rud a ghearrann 3 uair an chloig den eitilt chomh maith) ná aerlíne na Portaingéile, TAP. Ach tá na heitiltí seo daor! Chomh maith leis sin, níl eitiltí, go bhfios dom, ag TAP féin as Éirinn go dtí an Phortaingéil, rud a dhéanann costas iomlán an taistil níos airde fós má theastaíonn uait dul chuig oirthuaisceart na tíre gan a dhul chuig an deisceart ar dtús.

Agus os cionn dhá mhí caite sa Bhrasaíl agam ag an staid seo, tá go leor foghlamtha agam agus tuigim i bhfad níos mó faoin tír rúndiamhrach seo ná sular thug mé faoin aistear seo. Ach tá rudaí ann nach dtuigfidh mé go brách. Seo an liosta leis na rúndiamhair is fearr:

1. Tá sé ceadaithe d'fhear ar bith a bhod a thochas go poiblí, agus ar feadh i bhfad, ach íosfaidh an fear céanna torthaí ar nós mealbhacáin (melon) agus mango le scian agus forc. Cén fáth????????

2. Tuigim go bhfuil gá le aer-oiriúnú (airco) ar bhusanna i dtír thropaiceach. Ach cén fáth go gcaithfear an rud a chasadh suas an bealach ar fad i gcónaí le go n-athraíonn an bus ina reoiteoir ar rotha? Ar rud macho atá ann, go gcaithfidh an tiománaí a thaispeáint cé chomh cumhachtach is atá a chóras aer-oiriúnaithe?

3. Tá ganntanas boinn airgid sa Bhrasaíl le fada an lá, rud a chiallaíonn nach mbíonn séanseáil cheart ag duine ar bith duit riamh. Glactar le milseáin mar shéanseáil go minic. Cén fáth nach ndéanann an rialtas níos mó boinn airgid??? Níl cúpla centavos chun cur leis an mboilsciú airgid mórán, agus ní bheadh ar lucht na siopaí dul ag cuartú séanseála sa siopa béal dorais do chuile chustaiméir.

4. An breithlá is tábhachtaí i do shaol, leis an gcóisir is mó. Ní shea, ní 21 (cosúil le hÉirinn), ní 18 (cosúil leis an Ísiltír) agus ní 15 (cosúil le go leor tíortha eile i Meiriceá Theas.) An breithlá is tábhachtaí: 1. 'Sea, do chéad bhreithlá, an ceann nach gcuimhneoidh tú air go brách.

Icaraí an teideal atá ar cheann de na píosaí ceoil is fearr liom as an mBrasaíl, ón mbanna ceoil Os Ipanemas. D'fhéadfadh Icaraí iomlán difriúil a bheith i gceist ón Icaraí inar chaith mise an 5 lá deireanach (tá níos mó ná Icaraí amháin sa Bhrasaíl) ach ba é ainm na háite ar an léarscáil a tharraing go Icaraí mé, ar chósta thuaidh Ceará.

Dumhcha gainimh in aice le Icaraí

Bhí Icaraí níos deacra le baint amach ná mar a shíl mé. Tá caint ar bhus a bheith ann, ach le linn an 5 lá a chaith mé sa pharrthas beag seo ag deireadh an domhain ní fhaca mé é; is léir gur bus do thaibhsí atá ann. Bhain mé Icaraí amach ar chúl gluaisrothair ar an 1 Eanáir, aistear 60km ar bhóthar nach raibh de dhromchlá air ach clocha beaga scartha... dearga! Agus go leor dusta.

Chaith mé 4 lá ag déanamh bolg-le-gréin (ag déanamh droim-le-gréin, i ndáiríre: tá mo bholg an-donn cheana féin agus teastaíonn uaim go mbeidh an dath craicinn céanna orm ar mo cholainn uilig! D'éirigh le mo mhisean.) Nuair nach raibh mé i mo luí ar an trá bhí mé ag snámh san fharraige nó ag bailiú sliogán.

Ar an 5ú lá, shocraigh mé an parrthas a fhágáil (mar a dúirt mé san iontráil dheireanach, níl an t-idirlíon ar fáil ach i dteach príobháideach, agus earra eile atá gann sa pharrthas ná gallúnach chun tú féin a bhearradh.) Ós rud é gur do thaibhsí amháin atá an bus, shocraigh mé eachtra beag agam agus dul de shiúl na gcos: 36km ar an trá go dtí an chéad bhaile eile, Baleia.

Ceann de na radharcanna ar an bhealach, jangadas, nó báid seoil beaga, ar an trá ag Maceió, baile iascairí beag bídeach

D'éirigh liom, 6 1/2 uaire an chloig, le briseadh 3 uaire an chloig sa lár nuair a bhí sé ró-the le siúl. Leis an uisce ar fad a bhí á iompar agam, bhí lastas 17kg ar mo dhroim freisin, oh, agus rinne mé dearmad a rá, ar ndóigh rinne mé an t-aistear ar fad cosnocht (bhí sé níos éasca siúl go díreach ar líne na taoide.) Is fiú ar a laghad 3 thuras go barr Chruach Phádraig an méad sin!!!

Baisteach ar an mbealach

Chomh maith leis sin, dá mbreathnófá ar an mapa (ach theastódh mapa le scála sách ard den Bhrasaíl uait) d'fheicfeá go bhfuil mé i ndiaidh casadh timpeall. Bhí sé i gceist agam coinneáil orm i dtreo São Luis sa stát Maranhão, ach bhí báisteach ar an mbealach. Go leor leor báistí. Siar ó Icaraí, atá gar go leor do Mharanhão, tá dhá shéasúr acu: ceann tirim agus ceann fliuch. Agus tá séasúr na báistí díreach tosaithe, agus leanfaidh sé ar aghaidh go dtí Mí an Mheithimh (sin an fáth go bhfuil Carnaval dá chuid féin ag muintir São Luis, Bumba-Meu-Boi, i Mí an Mheithimh.) Shocraigh mé go mbeidh neart fearthainne ag fanacht orm nuair a fhillfidh mé ar Ghaillimh i gceann coicíse, agus tá mé chun sult a bhaint as grian oirthuaisceart na Brasaíle go dtí sin!

Tá mé in áit chomh ciúin agus chomh uaigneach i dtuaisceart na Brasaíle nach bhfuil fáil ar an idirlíon ach i dteach dhuine príobháideach amháin (tá mé ansin anois.) Cuirfidh mé suas tuilleadh scéalta nuair a bheidh mé ar ais i measc na ndoaine arís!